Saturday, November 19, 2022
Caricaturas do Mundial de Ricardo Galvão - Inauguração dia 26 de Novembro na Casa-Familia Oliveira Guimarães - Espinhal / Penela, pelas 17h
Crónica - PUNTADAS SEN FÍO – Camposantos por Siro Lopez in Voz de Galicia
Levo meses
falando coa Morte, tan sabia como amena por anos e vivencias, e, aínda que
por seguir a tradición a debuxo como un esqueleto envolto en saba negra e con
gadaña ao lombo, é tan natural, carnal e actual como calquera de nós. Eu sabíao
por Azorín, que a viu e non a recoñeceu. A Morte rira e dixéralle: «¿Creían
ustedes que yo iba a ir vestida de negro, con un gran velo? No, ahora voy como
todos». Ás veces filosofamos sobre a brevidade da vida e de como foxe para os
vellos: hai dous meses facía eu 79 anos e cabo doutros dous farei 80. Para min
os anos son de catro meses. A Morte asente e recita a Quevedo:
¡Cómo de entre mis
brazos te resbalas!
¡Oh, cómo te deslizas,
edad mía!
Moito lle gusta
Quevedo! Sábeo todo e cando di o verso «polvo serás, mas polvo enamorado» enxuga
unha bágoa.
Esta semana falamos de
cemiterios, que en Galicia chamamos camposantos. A ela encántalle este nome,
como a Rubén Darío e ao marqués de Bradomín, que vía na palabra camposanto unha
cúpula dourada. Hai camposantos para todos os gustos. A Espronceda
gustáballe «de muertos bien relleno, manando sangre y cieno que impida
respirar»; a Rosalía parecíalle encantador o de Adina, con oliveiras negras e
lousas brancas; os necroturistas —que son máis cada día— prefiren o de
Veracruz, en México, de cores vivísimas, onde os parentes dos mortos van
merendar; e o de Sapantza, en Rumanía, a poucos quilómetros da fronteira con
Ucraína, tamén de cores ledas e epitafios divertidos. Á Morte prácenlle os
camposantos galegos de Goiriz e Rioaveso, con pináculos neogóticos; e o de San
Amaro, na Coruña, deitado cara ao mar, onde Curros Enríquez e Murguía, enlevitados,
pasean cada noite entre cruces e lápidas falando galego.
A Morte pensa coma min
que a confusión das linguas na Torre de Babel foi unha bendición e ela, que as
fala todas, sente a desaparición das máis humildes igual que as dos grandes
imperios. Entre os idiomas en perigo de desaparición a medio prazo está o
galego, e se somos moitos os que tentamos darlle vida, a poder ser
indefinidamente, tamén hai quen se mostra indiferente e ata hostil ás
iniciativas vivificadoras, que perciben como manipulación e perversión da
historia a prol de intereses persoais. Con algúns teño relación cordial desde
hai moitos anos e non a vai alterar a diferenza de criterio. Xamais pensaría
impoñerlles o meu, pero voulles pedir que cando me falen ou escriban non o
fagan en galego. Sei que é unha mostra de simpatía, mesmo de afecto; pero
prefiro que usen o español para que a cortesía non semelle hipocrisía. Peito
aberto e máscaras fóra.